زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

احکام ظن





احکام ظن، احکام اصولی مربوط به ظنّ به حکم شرعی می‌باشد.


۱ - تعریف


احکام ظن، به معنای خصوصیات، آثار و فوایدی است که بر بحث ظن مترتب می‌گردد، مانند:
۱. حجیت ظن ؛ که بر خلاف حجیت قطع ، ذاتی آن نیست، و احتیاج به جعل شارع دارد؛
۲. تعبد به ظن ؛ لازمه غیر ذاتی بودن حجیت ظن، بحث از تعبد به ظن می‌باشد که در دو مرحله صورت می‌گیرد:
أ) بحث از امکان تعبد به ظن: مشهور اصولی‌ها معتقد به امکان تعبد به ظن شده‌اند؛ ب) بحث از وقوع تعبد به ظن. در این‌که آیا شارع مقدس ، امارات ظنی را در حق مکلفان حجت دانسته یا نه، به طور کلی سه نظر وجود دارد:
- تعبد به ظن امکان دارد، اما در خارج واقع نشده است (نظر سید مرتضی و تابعین او)؛ - تعبد به ظن امکان دارد و چون باب علم و علمی بسته است، پس مطلق ظن حجت است (نظر میرزای قمی و تابعین او)؛ - چون فقط باب علم بسته بوده و باب علمی باز است، بنابراین، ظن خاص حجت می‌باشد (نظر مشهور اصولیون ).
۳. صحت اسناد مؤدای امارات ظنی به شارع؛
۴. شارع می‌تواند امارات و ظنون معتبر را جانشین قطع نماید؛
[۲] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۱۹۶.
[۳] کفایة الاصول، فاضل لنکانی، محمد، ج۴، ص۸۵.
[۴] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۵، ص۴۵۰.

۵. مثبتات ظنون معتبر ( امارات ) حجت می‌باشد، بر خلاف مثبتات اصول عملی ؛
[۵] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۱۹۶.
[۶] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۸۵.

۶. اصل اولی در ظن ، عدم حجیت است؛
[۷] کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۱۳۹.

۷. امارات بر اصول عملی مقدم است؛
۸. صحت استناد به ظن در مقام عمل لازمه امکان تعبد به ظن و وقوع آن در خارج است.

۲ - پانویس


 
۱. المحصول فی علم الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج۳، ص۱۲۹-۱۲۸.    
۲. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۱۹۶.
۳. کفایة الاصول، فاضل لنکانی، محمد، ج۴، ص۸۵.
۴. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۵، ص۴۵۰.
۵. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۱۹۶.
۶. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۴، ص۸۵.
۷. کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۶، ص۱۳۹.
۸. کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص۴۴۸.    


۳ - منبع



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۱۰، برگرفته از مقاله «احکام ظن».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.